Trăm triệu chồng ngay
Từ cuối tháng 7/2016, nhiều vườn Macca 5 năm tuổi vào vụ thu hoạch. Việc hái lượm, thu mua Macca nhộn nhịp khắp Tây Nguyên, nơi đã được quy hoạch là thủ phủ Macca của cả nước.
Nhà ông Đinh Minh Đại ở thôn Giang Minh, xã Ea Puk, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk náo động với tiếng máy tách vỏ quả Macca nổ giòn, tiếng hạt khô tuôn chảy rào rào như mưa. Phải dùng chiếc kìm chuyên dụng, mới cắt vỡ được lớp vỏ cứng, lộ ra hạt nhân Macca tròn, trắng, thơm ngậy béo giòn, ăn tươi ngon tuyệt !
 |
| Macca trồng năm thứ 5 trong vườn nhà ông Đinh Minh Đại |
Ông Đại trèo lên cây Macca năm tuổi xum xuê um tùm, rẽ cành cho tôi xem những chùm quả chi chít giấu trong tán lá. Đi giữa những hàng Macca trĩu quả, bà Đinh Thị Tuyết Lan vợ ông Đại vui vẻ kể: Cái loài Macca thật dễ tính! Chỉ cần giống chuẩn, đào hố vừa sâu, cắm xuống, là nó lên tốt như cây rừng. Rẫy trồng cà phê tưới bón bao nhiêu thì cắm thêm Macca vào cũng chỉ tưới bón bấy nhiêu, mà mới tuổi này, lợi nhuận từ Macca đã cao gấp đôi ba lần cà phê đấy!
Ông Đại bà Lan có 9 người con đã lấy chồng lấy vợ và đều hào hứng trồng Macca. Nguồn quỹ dưỡng già của ông bà gồm 800 cây Macca, trong đó có 24 cây vừa bước vào thời kỳ kinh doanh. Còn tổng diện tích Macca xen cà phê của đại gia đình họ Đinh lên tới 12 ha, hầu hết là Macca 4 năm tuổi cho trái bói mùa đầu.
Sui gia nhà ông Đại là ông Đinh An có hơn 7 sào vườn trồng xen Macca, cả tháng nay ông An phải mắc võng ngoài vườn nằm xua trộm. Năm ngoái 200 cây Macca của ông An vừa ra trái bói bị kẻ trộm đột nhập vặt quả. Bị trộm lần thứ ba, ông An lẳng lặng đặt bẫy chông. Không ngờ trộm trèo vào giẫm phải, tha luôn cả bẫy lẳng ra đường cái. Chỉ cho tôi xem những cành Macca có nhiều chùm trái rủ sát đất, ông An kể: Dân xã này đa số họ Đinh, toàn đồng hương huyện Minh Hóa- Quảng Bình. Hồi chúng tôi vào đây thiếu thốn vất vả lắm, bây giờ thì chẳng lo nghèo đói nữa.
Là người chuyên rảo khắp các huyện thành Tây Nguyên để mua hạt Macca, anh Đỗ Đình Dũng giám đốc công ty TNHH TMDV Việt Xanh trụ sở tại Lâm Đồng kể: Lâm Đồng có vườn anh Nguyễn Hữu Việt xã Tân Hà huyện Lâm Hà trồng khoảng 500 cây Macca mua giống chuẩn từ Ba Vì trồng tới nay 7 năm, năng suất cao gấp rưỡi vườn ông Đại. Đắk Lắk đa số nông dân mua giống của công ty Vinamacca, đồng thời là cổ đông của Việt Xanh, nên nông dân thường ưu tiên bán hạt cho Việt Xanh.
 |
| Ông Đại ký nhận tiền ứng mua hạt Macca từ anh Dũng. |
Thành - bại từ giống
Số vườn Macca triển vọng ngay từ mùa trái đầu tiên, như vườn ông Đại, tỉnh nào cũng có.
Theo thạc sĩ Đặng Đinh Đức Phong, cán bộ Viện Nghiên cứu Khoa học Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên (Wasi), thì nhiều vườn Macca trồng từ các giống chuẩn trên các tỉnh Tây Nguyên đang cho kết quả rất tốt. Trong số đó, vườn 8 ha trồng thuần năm 2011 của Vinamacca tại xã EaH’Mlay huyện M’Đrăk tỉnh ĐăkLăk, dù phần lớn số cây được dùng để lấy chồi ghép nhân giống, vẫn đạt năng suất từ 1,3-1,5 tấn/ha. Còn 7 sào Macca trồng thuần từ năm 2006 của nhà ông Nguyễn Đức Ba ở thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng, thì năng suất gần 3,5 tấn/ha.
Tỉnh Đắk Nông, một trong những vườn Macca sai trái huyện Tuy Đức mà tôi tới, có vườn anh Lê Anh gồm 7 sào cà phê xen Macca ở xã Quảng Trực giáp biên. Mùa này 200 cây Macca 5 năm tuổi của anh đã cho bình quân 7-8 ký hạt/cây, bán sô được 70.000 đồng/ký, lãi hơn gấp đôi so với sản phẩm 800 cây cà phê trồng năm thứ 7 trên cùng thửa đất.
Tuy nhiên, số vườn Macca không đậu trái, hoặc ra trái lác đác, quả nhỏ, vỏ dày, chất lượng kém cũng không ít. Hàng trăm hộ trồng Macca ở các huyện Lâm Hà, Di Linh, Đức Trọng (tỉnh Lâm Đồng), huyện Ea H’Leo (Đắk Lắk) chỉ vì trồng nhầm cây thực sinh (ươm bằng hạt, không ghép chồi giống chuẩn), bán tại những điểm ươm cây trôi nổi nên sau nhiều năm đợi chờ đã rơi vào cảnh tay trắng.
Cú sạt nghiệp đau nhất với Macca phải kể về ông Trần Vinh- người từng được gọi là “Vua Macca” tỉnh Lâm Đồng. Mấy năm trước, ông Vinh kể đầu tư 40 tỷ đồng để trồng 140 ha Macca trên đất thuê ở xã Tà Nung, ngoại thành Đà Lạt, và 200 ha đất khác từ nguồn tài sản thừa kế. Đến năm 2015, ông Vinh cạn vốn, mời bạn bè mua cổ phần với giá 800 triệu đồng 1 ha. Đích thân ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó Chủ tịch Ngân hàng Bưu điện Liên Việt đến tận vườn ông Vinh khảo sát, phát hiện không chỉ địa hình dốc đứng, gió mạnh khó phù hợp, mà giống cũng toàn trồng cây thực sinh. Vài tháng gần đây ông Vinh bỗng... biến mất, khiến những người đã lỡ hùn vốn mua cổ phần của ông vua không ghế này khốn khổ lùng kiếm khắp nơi và đến giờ vẫn chẳng thấy tăm hơi.
Chủ trương đảo chiều chóng mặt
Sự thiếu nhất quán về chủ trương, chính sách trong một số lĩnh vực ở nước ta từng khiến không ít doanh nghiệp lao đao. Điều này đang lặp lại với Macca!
Sau hội thảo về phát triển cây Macca diễn ra ở Đà Lạt sáng 7/2/2015, do Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương và lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng cùng chủ trì, với tinh thần “đưa Macca trở thành cây công nghiệp chiến lược mới, nhằm phát triển kinh tế-xã hội khu vực Tây Nguyên”, ông Phạm S phó Chủ tịch UBND tỉnh kiêm trưởng ban chỉ đạo dự án Macca Lâm Đồng, đã cho rằng nên thận trọng hạn chế diện tích thực hiện dự án tại Lâm Đồng khoảng... 22.000 ha .
 |
| Tách vỏ quả Macca bằng máy. |
Trước đó, năm 2014, tỉnh Đắk Nông cũng đã công bố quy hoạch diện tích trồng Macca của tỉnh hơn 12.400 ha. Điểm tựa của con số này, là đề xuất Việt Nam có tiềm năng phát triển 220.000 ha Macca, do Viện Điều tra quy hoạch rừng khảo sát.
Đi kèm quy hoạch là việc rót vốn xây dựng vườn ươm, nhà máy chế biến, chuẩn bị nhân tài vật lực với quy mô tương ứng. Phong trào trồng Macca đang đầy hưng phấn thì bất ngờ, quyết định 1134 ký ngày 5/4/2016 của Bộ NN&PTNN “Quy hoạch phát triển cây Macca vùng Tây Bắc và Tây Nguyên đến năm 2020, tiềm năng phát triển đến năm 2030” như con đập khổng lồ chặn ngang, khiến hàng loạt doanh nghiệp đang dốc sức cho Macca tái mặt. Theo đó, đến năm 2020 tổng diện tích trồng cây mắc-ca tại vùng Tây Bắc và Tây Nguyên chỉ chưa tới... 10.000 ha.
Không còn cách nào khác, 2 tỉnh lỡ công bố quy hoạch Macca của tỉnh mình lớn hơn diện tích Macca cả nước đành phải co lại, tự điều chỉnh. Đắk Nông khẳng định với trên 800 ha Macca phần lớn đã có thu bói, tỉnh sẽ chỉ trồng thí điểm tiếp ở Tuy Đức. Còn Lâm Đồng, tổng diện tích Macca trồng tới tháng 7/2016 gần 1.000 ha. Với hai hệ thống vườn ươm hiện đại tại Đơn Dương và Bảo Lộc, tập đoàn Him Lam đầu tư dự kiến năm 2017 đủ cung cấp khoảng nửa triệu cây giống. Tập đoàn này cam kết hỗ trợ gói tài chính lên đến 10 nghìn tỷ đồng cho phát triển Macca trên địa bàn tỉnh giờ đành bóp lại để đến 2020, tổng diện tích Macca trồng xen chỉ còn khoảng 4.000 ha.
Dễ thấy đối với việc phát triển một loài cây ngoại lai, thận trọng là cần thiết, nhưng tổn thất của nhiều doanh nghiệp trong cú chặn dòng khá chậm trễ này, hẳn là không nhỏ!
Theo Wasi, hiện nay diện tích Macca thế giới khoảng 90.000 ha với sản lượng ước đạt 44.400 tấn nhân. Dự báo nhu cầu tiêu thụ hạt Macca ngày càng tăng, trong khi quốc gia trồng được Macca không nhiều. Hiện Việt Nam có nhiều đơn vị cung cấp giống Macca ghép đạt chuẩn như: Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Wasi, Vinamacca, Him Lam. Về tiêu thụ, mấy năm nay nhiều doanh nghiệp đã phải nhập khẩu hạt Macca thô từ Úc, Trung Quốc để gia công xuất khẩu. Hàng chục cơ sở chế biến nhỏ đang thiếu hạt Macca tươi để rang sấy, đóng hộp bán vào dịp lễ, tết. Đầu ra cho Macca rất ổn định.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét